همه شاخص‌های اقتصادی در بخش ساختمان و مسکن یک پیام مشخص دارد؛ صنعتی که قرار بود پیشران خروج غیرتورمی اقتصاد ایران از رکود باشد، خود دچار عقب‌ماندگی شده و تمام سیاست‌ها و برنامه‌های کلان برای به حرکت درآوردن چرخ تولید و ساخت مسکن، تاکنون براساس آمارهای رسمی نتیجه مؤثری نداشته است.
18اردیبهشت‌ماه امسال، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در نشست رونق بخش مسکن با بیان اینکه رونق بخش مسکن منجر به رونق رشته‌های مختلف صنعتی خواهد شد، خطاب به عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی گفت: وزارت راه و شهرسازی برنامه‌ریزی و پیگیری لازم برای ایجاد تحرک در بخش مسکن را با جدیت بیش از پیش انجام دهد. محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت هم هفته گذشته با تأکید براینکه بخش مسکن و ساختمان حتی در کوتاه‌مدت هم نباید دچار رکود شود، گفت: اخیراً دو جلسه با معاون اول رئیس‌جمهور و جلسه دیگری با وزرا و بانک‌ها به‌منظور برطرف‌شدن رکود نسبی در بحث مسکن داشتیم چرا که معتقدیم حتی در مقطع کوتاه نیز صنعت ساخت‌وساز نباید دچار رکود شود.
آمارهای نگران‌کننده
آمارهای رسمی بانک مرکزی از وضعیت ساخت‌وساز در کشور هم نگران‌کننده است و هم هشداردهنده؛ چه اینکه روند صدور پروانه‌های ساختمانی در 4سال گذشته رو به کاهش نهاده که نشان از کاهش ساخت‌وساز و افت تولید مسکن دارد؛ آن‌هم در شرایطی که سیاست وام‌درمانی برای خارج کردن بازار مسکن و به تحرک درآوردن صنعت ساختمان و نجات تولیدکنندگان و ذی‌نفعان مرتبط با عرصه تولید و عرضه بخش مسکن و ساختمان هم جواب نداده است. مرکز آمار ایران هم در گزارشی از رکود شدید در بخش ساختمان خبر داده و رشد بخش ساختمان در فصل بهار امسال هم منفی 8.8درصد برآورد شده است.
به گزارش بانک مرکزی تعداد پروانه‌های ساختمانی صادرشده در شهر تهران در فاصله سال‌های 90تا 94با روندی نزولی مواجه شده به‌نحوی که تعداد پروانه‌های ساختمانی به‌عنوان شاخص تولید مسکن از 33هزار و 217فقره در سال 90به 8100فقره در سال 94رسیده است. از سوی دیگر این روند با شیب کمتر در سایر مناطق شهری و کلانشهرهای کشور هم دیده می‌شود به‌گونه‌ای که تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده از کلانشهرهای ایران طی 4سال اخیر اندکی بیش از 15هزار فقره کمتر شده و در کل مناطق شهری ایران تعداد پروانه‌های ساختمانی 89هزار و 882واحد افت را نشان می‌دهد.
صنایع ساختمانی زمینگیر شده‌اند
افت شدید تعداد پروانه‌های ساختمانی در ایران از یک سو نشان از کاهش ساخت‌وساز و تولید مسکن دارد و از سوی دیگر حکایت از زمینگیر شدن صنایع ساختمانی و دیگر صنایع وابسته به آن دارد. به‌ویژه اینکه سهم بخش ساختمان از کل تسهیلات بانکی هم کاهش یافته و سرمایه‌گذاری در بخش تولید مسکن هم افتی نگران‌کننده دارد.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، در زمستان سال گذشته تعداد واحد مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در زمستان سال94 هزار و 843واحد بوده که نسبت به زمستان سال 93تعداد خانه‌های پیش‌بینی شده برای ساختن 19.8درصد کمتر شده، این در حالی است که تعداد واحد مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در زمستان سال 90 اندکی بیش از 210هزار واحد برآورد شده بود.
فعالان اقتصادی بخش ساختمان از ادامه دار شدن رکود صنعت ساختمان انتقاد دارد به‌ویژه اینکه بخش زیادی از بازار کالاها و مصالح ساختمانی که سهم بالایی در اشتغال دارند، در سال‌های اخیر به کالاها و مصالح ساختمانی خارجی اختصاص داده شده است. تازه‌ترین آمارهای رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت هم نشان می‌دهد در پایان خردادماه امسال تولید محصولات فولادی 8.3درصد، سیمان 12.5درصد و کاشی و سرامیک هم 35.8درصد ریزش داشته است. افزون بر این توقف سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای تکمیل ساختمان‌های رهاشده نه‌تنها هزینه تمام‌شده این پروژه‌ها را افزایش داده بلکه بسیاری از صنایع وابسته به صنعت ساختمان، نظیر صنعت در و پنجره، برق و الکترونیک، پرده و مبلمان، مشاغل و خدمات ساختمانی هم دچار افت محسوس فعالیت شده‌اند.
- ۹۵/۰۵/۲۶